‘Hoop dat iedereen zich nu meer bewust is van het belang van goede hygiëne’

Het coronavirus heeft het leven van iedereen volledig op zijn kop gezet. Wat betekent dat voor onze cliënten en medewerkers? Hoe ervaren zij deze periode? Deze keer komen de coaches Marleen van Gerven en Imka Jacobs aan het woord.

Kunnen jullie eerst iets over jezelf vertellen?

Marleen: ‘Ik ben Marleen, 40 jaar, geboren en getogen in Utrecht en samenwonend met mijn man en twee kinderen. Ik heb een dochter van 18 jaar en een zoon van 16 jaar. Ik vind ontzettend veel leuk belangrijk in het leven, waardoor ik soms niet goed kan kiezen. Ik wil graag volop mijn leven benutten om op allerlei vlakken te leren, ontwikkelen en ook te genieten. Na de middelbare school gingen al mijn klasgenoten direct studeren, maar ik ben eerst twee jaar door Azië en Midden-Amerika gaan reizen. Ik heb een blauwe maandag Spaans gestudeerd op de universiteit, maar dat was niks voor mij. Ik ben meer praktisch ingesteld, de studie Verpleegkunde die ik op latere leeftijd volgde, paste veel beter bij mij’.

Imka: ‘Ik ben Imka, 52 jaar, 32 jaar getrouwd en twee dochters. Ik ben in 1989 als in-service A-verpleegkundige afgestudeerd in het ziekenhuis in Sittard. Hier zaten toen nog zusters van de orde “De goddelijke voorzienigheid” in. Inmiddels is hier gelukkig een heel modern ziekenhuis voor in de plaats gekomen. Heb daarna nog een hbo-opleiding gevolgd en door de jaren heen verschillende banen gehad. Zo heb ik onder andere gewerkt in een ziekenhuis, revalidatiecentrum, bij de thuiszorg, en in een verpleeghuis. Ook heb ik bij defensie gewerkt, als praktijkverpleegkundige bij militairen in Duitsland. Daardoor zijn we in 2003 naar Duitsland verhuisd en nu nog altijd woonachtig’.

Hoe lang werken jullie al bij Fokus en waarom heb je ooit voor Fokus gekozen?

Marleen: ‘Op mijn 16e werkte ik voor het eerst in de zorg in het verpleeghuis met dementerende bejaarden. Dat kon toen allemaal nog zonder diploma. Voor het sparen voor mijn reizen heb ik als 18-jarige als ADL-assistent gewerkt. Ik vond Fokus echt een verademing in vergelijking met het verpleeghuis, waar mensen nog maar weinig te vertellen hadden over hun eigen leven. Ook de tijdsdruk in het verpleeghuis was vreselijk, ik was blij dat bij Fokus cliënten kunnen leven “in hun eigen ritme”. Het werken bij Fokus op jonge leeftijd heeft mij geïnspireerd verpleegkundige te worden. Na mijn eerste ervaringen bij Fokus ben ik gaan werken bij de huisartsenpost en ben na de geboorte van mijn jongste kind hbo-verpleegkunde gaan doen. Ik heb uiteindelijk op acht verschillende afdelingen binnen het ziekenhuis gewerkt en mij gespecialiseerd in neurologie en later in oncologie. Vanaf 2013 werkte ik in het UMC Utrecht op verschillende oncologische afdelingen. Na tien jaar oncologie verpleegkundige wilde ik toch weer wat anders. Vorig jaar ben ik opnieuw bij Fokus in dienst gekomen, maar dan als verpleegkundig coach. Ik vind het echt fantastisch om mijn zorgervaring nu ook bij Fokus in te zetten, op een totaal andere manier. Ik ervaar veel vrijheid in mijn huidige functie en vind de contacten met de teams en cliënten echt super leuk. Het is zeker handig dat ik ook het werk als ADL’er zelf goed ken’.

Imka: ‘Ik ben in juli 2017 begonnen bij Fokus als coach. Na mijn leuke tijd bij defensie heb ik als zorgmanager gewerkt in een verpleeghuis. Dat beviel me helemaal niet. Het was elke dag weer frustrerend om te zien dat er zo weinig tijd en aandacht was voor de mensen. Dus ben ik op zoek gegaan naar een andere baan. Ik zag op zorgnet een vacature staan voor (verpleegkundig) coach bij Fokus, dat leek mooie nieuwe uitdaging’.

Op welke manier zijn jullie in het dagelijkse werk met corona bezig?

Marleen: ‘in november 2019 kwam ik in dienst bij Fokus. In december gaf ik bij mijn leidinggevende Astrid Boere (regiodirecteur ADL-assistentie) aan dat ik mij wilde inzetten om het belang van infectiepreventie beter op de kaart te krijgen binnen Fokus. Zo gezegd, zo gedaan en samen met Astrid en een paar collega’s zetten we in december de werkgroep Infectiepreventie op. In januari werd ik al een beetje zenuwachtig van de beelden uit China en begin februari belde ik met de GGD of Fokus niet alvast voorbereidingen moest treffen voor als het onbekende virus in Nederland zou komen. Heel bizar om terug te lezen maar in het antwoord van de GGD staat letterlijk “dat de kans dat het virus naar Nederland komt erg klein is en derhalve zijn er geen maatregelen nodig”. In maart werd ik, vanuit de werkgroep Infectiepreventie, gevraagd mee te denken in een “crisisteam” voor het bestrijden van het coronavirus binnen de organisatie. Inmiddels spreken we liever van Covid-beleidsteam, omdat we de crisisfase inmiddels wel voorbij zijn. Ik heb samen met collega’s de stappenplannen ontworpen op basis van de RIVM-richtlijnen en GGD-adviezen. Deze houd ik nu samen met Imka Jacobs actueel. Ik denk mee over de keuzen in het beleid, maar fungeer ook als vraagbaak voor collega’s en ADL-teams’.

Imka: ‘Als coach ben ik natuurlijk nauw betrokken bij de Fokusprojecten, vooral als er sprake is van een (mogelijke) besmetting. Als dit het geval is, dan heeft dat grote impact op iedereen en probeer ik dan ook zo veel mogelijk aanwezig te zijn op het betreffende project. Verder ben ik betrokken geweest bij het tijdelijke depot voor hulpmiddelen in regio Zuid en zit ik sinds eind april in het Covid-beleidsteam’.

Is jullie functie door corona heel anders geworden?

Marleen: ‘Zeker. De eerste maanden ben ik enorm veel bezig geweest met het ontwerpen van werkwijzen m.b.t. corona binnen de gegeven omstandigheden en met meedenken over de keuzen daarin. Ook het bijhouden van bijvoorbeeld RIVM- en GGD-richtlijnen nemen behoorlijk wat tijd in beslag. Ik heb minder tijd gehad voor de directe ondersteuning van mijn projecten, al heb ik wel mijn best gedaan om contact te houden. Inmiddels veranderen de inzichten wat minder snel en heb ik weer meer tijd voor mijn eigen , primaire, werkzaamheden. Maar elke dag probeer ik scherp te blijven , wat gaat er goed, wat kan er beter en hoe kunnen we dat bereiken. Corona heeft blijvend aandacht nodig’.

Imka: ‘Mijn functie is in zoverre veranderd, dat ik nu niet de ondersteuning kan geven zoals ik altijd heb kunnen doen. Naast alle coronataken moet ook het scholen, werkgroepen ondersteunen en coachen zo goed als mogelijk doorgaan. Voorheen kwam ik regelmatig op de projecten om te kijken en te luisteren wat er allemaal speelt. Gewoon met een kopje thee of koffie bij elkaar zitten in de ADL-eenheid. Als ik nu op het project ben dan natuurlijk met een mondkapje op en op 1,5 meter afstand’.

Zijn er dingen rondom corona waarvan jullie coach niet weten hoe je daar mee om moet gaan?

Marleen: ‘Wat ik persoonlijk ontzettend moeilijk vond, was het dreigende tekort aan beschermende materialen. Ik begreep en begrijp nog steeds de angst voor de risico’s voor besmetting met het coronavirus bij zowel medewerkers en cliënten. Het kan enorme gevolgen hebben. Ik ben blij dat er nu meer materialen beschikbaar zijn’.

Imka: ‘Soms is maar weinig informatie beschikbaar en moet een manager en/of coach ook wel eens een beslissing nemen die kan leiden tot onbegrip bij een medewerker of cliënt. Dat vind ik dan wel eens lastig. Veel wat betreft de uitvoering van het coronabeleid bij Fokus, gebaseerd op de richtlijnen van het RIVM, vraagt om maatwerk. Je moet altijd proberen om het coronabeleid zo goed mogelijk in het belang van medewerkers en cliënten toe te passen, want de primaire zorg moet tenslotte wel door kunnen gaan’.

Hoe kijken jullie (wat corona en Fokus betreft) naar de nabije toekomst?

Marleen: ‘Ik hoop dat iedereen zich bewust is van het belang van hygiënisch werken bij het voorkomen van verspreiding van alle micro-organismen, niet alleen van het coronavirus! Ik wil mij daar de komende tijd voor inzetten. Teams nog meer kennis en kunde op het gebied van infectiepreventie mee te geven en te motiveren om op deze manier goed voor elkaar te blijven zorgen. Ook cliënten hebben een belangrijke rol in hygiënisch (mee)werken en infectiepreventie’.

Imka: ‘We zullen voorlopig nog geconfronteerd worden met corona en de hierbij geldende maatregelen. Het is ongelooflijk hoe hard er gewerkt wordt door iedereen. De saamhorigheid, het er voor elkaar zijn, het samen met elkaar alle emoties delen en waardering horen uitspreken van de collega’s onder elkaar is mooi. Helaas merk ik wel dat dit steeds meer energie kost bij iedereen en dat het ook steeds moeilijker is om die energie te behouden. Daarom moeten we allemaal goed voor elkaar blijven zorgen’.

Zouden jullie iets tegen cliënten willen zeggen?

Marleen: ‘Beste cliënten, ik kan mij misschien maar een klein beetje voorstellen hoe jullie wereld is veranderd door corona. Ik ben mij bewust dat corona iedereen raakt, maar sommigen van jullie misschien wel onevenredig hard. Ik hoop dat jullie binnen de omstandigheden, toch nog wat leuke dingen kunnen ondernemen. En dat jullie ook nu met eigen regie kunnen blijven leven. Ik hoop ook op begrip van jullie kant voor de personele tekorten die er soms zijn en respect voor de ADL-assistent, die ook in deze moeilijke situatie werkt. Weet dat wij vanuit Fokus echt ons uiterste best doen om de zorg zo veilig mogelijk te houden voor iedereen. Al betekent dat soms ook roeien met de riemen die er zijn’.

Imka: ‘Ik zou cliënten willen vragen om vooral het gesprek te blijven aangaan met de ADL’ers, om zo samen door deze moeilijke periode te komen, want we hebben elkaar hier voor nodig’.

En wat zouden jullie de collega's van Fokus willen meegeven als boodschap?

Marleen: ‘Ik heb in deze crisis veel saamhorigheid en steun ervaren van alle collega’s. Samenwerken met verschillende managers was heel fijn, om zo de soms moeilijke situaties het hoofd te bieden. Ik hoop dat we dit samen kunnen volhouden. Ik vind het heel belangrijk dat we vanuit dit vertrouwen met elkaar samenwerken en communiceren, zo bereiken we met elkaar het beste resultaat’.

Imka: ‘Ik wil medewerkers meegeven dat ik heel veel waardering heb voor alle collega’s van Fokus. En als je het even niet meer ziet zitten, vraag dan een directe collega, MAA of coach om advies of hulp. Weet dat je er niet alleen voor staat en dat je het niet alleen hoeft te doen!’

Wat doet deze periode met jullie persoonlijk?

Marleen: ‘Ik ben van nature iemand die heel sociaal is, veel afspreekt met vrienden en houdt van reizen en vakanties. De coronacrisis gaf mij een verstilling waar ik soms best blij mee ben. Ik hou erg van hardlopen in de natuur, sinds de crisis ben ik ook gaan fietsen. Ik ben dagen met rust gaan waarderen, maar Inmiddels mis ik de vakanties en feestjes ook wel’.

Imka: ‘Ik denk dat ik net als anderen last heb van de hectische en bizarre tijd waar we nu in leven. Ik maak me zorgen om mijn naasten, vrienden en kennissen en hoop dat ze gezond blijven. Ik merk dat mijn energie ook langzaam aan een beetje op aan het raken is. Ik probeer daarom op allerlei manieren eraan te werken om zelf zo fit mogelijk te blijven’.

Wat gaan jullie doen als het leven weer 'normaal' is?

Marleen: ‘Ik wil heel graag reizen in Griekenland of de eilanden rondom Sicilië. Dat ga ik denk ik als eerste doen. Ik wilde een camper kopen maar die zijn nu blijkbaar heel populair en heel duur. Dat moet nog even wachten. Ik hoop vooral dat mijn kinderen weer de vrijheid kunnen ervaren die ik had op hun leeftijd. Ik kan niet wachten’.

Imka: ‘Ik ga als het leven weer normaal is eerst mijn familie lekker knuffelen, zoals mijn ouders, die ik vanaf maart niet meer geknuffeld heb. Eigenlijk wil ik zoveel tegelijk gaan doen, geen grote spannende dingen, maar zaken die we altijd allemaal als vanzelfsprekend hebben gezien, maar lange tijd niet meer hebben kunnen doen.’