Door René Claessens (Manager ADL)

De kunst van het aanwijzingen geven

“Je bent geen makkelijke cliënt”, mopperde mijn vrouw nadat ik even daarvoor mijn enkel had dubbelgeklapt, en voor de zoveelste keer in 3 minuten ‘aanwijzingen’ had gegevens tijdens het koken. “Je moet het kleiner zetten. Ik zou er nog een bodempje water indoen. Vergeet de wortelen niet.” Heel wat noten had ik op mijn zang. Goede bedoeld, maar niet helpend. Ze had gelijk, aanwijzingen geven doe je niet zomaar. Dat is een kunst.

Een relaxt potje vakantievoetbal met mijn zoon kwam me duur te staan: ik haalde de bal onder mijn voet door en mijn enkel klapte dubbel. Een forse kneuzing met veel rust, dat was het resultaat. Ik strompelde terug naar de tent en ging zitten. Been omhoog. IJs erop. “En nu mag je niets doen, daar zitten blijven.” Oké, mijn vrouw gewonnen.

Al snel bekroop me het gevoel dat ik de andere campinggasten verder zag gaan waarmee ze bezig waren en ik zat daar maar. Het voelde een soort van eenzaam en vooral afhankelijk. Dat als je iets wilt, al is het maar een snoepje of een boek, je de ander moet vragen/belasten.

Uiteraard, mijn pijnlijke enkel was totaal onvergelijkbaar qua aandoening met die van cliënten, maar ik probeerde mij in een cliënt te verplaatsen. Voelen en ervaren hoe het is om een beperking te hebben, zoals dat ging tijdens de belevingsdag die Fokus voorheen kende: Dat je leert kijken vanuit de cliënt. “Hoe wil jij de lepel soep in jouw mond hebben?”. Je voelde hoe moeilijk dat kan zijn om uit te voeren, iemand eten geven zoals hij dat wil. Of tandenpoetsen.

De liefde en aandacht die zorgverleners je geven. Het voelt als een dunne scheidslijn tussen fijn en beknellend. Vertellen wat je nodig hebt en hoe je dat wilt. Vreselijk lastig. Jouw sok naar rechts, o nee toch naar links. Stop, toch nog iets naar rechts…

Toen ik naar de wc moest, speelde ik maar even vals. Hinkte naar het sanitair gebouw, maar van harte ging dat niet. Er was één ding dat me blij maakte. Dat gevoel van vrijheid, van zelf kunnen beslissen wanneer je wat wilt doen en hoe dat wordt uitgevoerd. Dat geeft je eigenwaarde. Eigenwaarde is wat ADL’ers proberen mee te geven aan cliënten; iedere dag opnieuw.

Zelf weinig kunnen, moeten accepteren dat iedere zorgverlener het net weer op een andere manier doet en dan toch iedere keer weer op de zorgverlener toegesneden aanwijzingen geven. Een prestatie van formaat, dat goede aanwijzingen geven.